Kỹ thuật ghép cây bưởi – Cách ghép cây bưởi mới và hữu dụng

Hướng dẫn ghép cây từng bước này giảng giải cách ghép cây bưởi và cam quýt nói chung bằng kỹ thuật ghép chữ Z, một kỹ thuật ghép cây bưởi mà tôi đã thấy là rất hiệu quả.

Ghép chữ Z là kỹ thuật ghép chồi giống rất hiệu quả để ghép cây trong trường hợp chồi giống và thân ghép có đường kính khác nhau. Tôi đã sử dụng kỹ thuật này để ghép cây cam quýt khi đường kính chồi giống lớn hơn đường kính thân ghép. Ghép chữ Z hữu dụng cho cả ghép cây mới hay thêm giống mới vào cây đã trưởng thành.

Ghép cây – Ghép cây cam quýt hình chữ Z – Video trên YouTube

Bên cạnh hướng dẫn bạn ghép cây bằng phương pháp ghép chữ Z từng bước một, tôi cũng đã tạo một video trên mạng YouTube (xem bên dưới) chỉ cách ghép cây bằng phương pháp này.

Cây cam quýt làm chồi ghép từ nguồn không sâu bệnh

Cành cây cam quýt cắt ra có khả năng truyền bệnh nguy hiểm cho cây. Thường rất khó phát hiện khi cây đã  bị nhiễm bệnh nguy hiểm. Do đó, tìm nguồn cây cam quýt dùng làm chồi ghép rất quan trọng.

Ở California nơi tôi sống, đang xuất hiện cả bệnh dịch ngoại lai làm chết cây cam quýt và côn trùng làm lây lan dịch bệnh. Tình hình rất nghiêm trọng nên hiện giờ ghép cam quýt bằng cành cây cắt ra từ vườn nhà là phạm pháp ở California. Để cứu cây khỏi các dịch bệnh nguy hiểm, những người chơi cây ở California không còn trao đổi cành cây cam quýt cắt ra với bạn bè. Thay vào đó mọi người đã đặt chồi giống với giá cả phải chăng từ Chương trình bảo vệ nhân giống cây cam quýt (Citrus Clonal Protection Program hay CCPP), một chương trình tồn tại để cung cấp chồi giống họ cam quýt không sâu bệnh.

CCPP sẽ gửi chồi ghép đến bất kỳ đâu trên thế giới miễn là chính phủ địa phương cho phép. Nhiều vùng trồng cam quýt không cho phép sử dụng chồi ghép của CCPP vì đã có một chương trình tương tự. Tại đây tôi đã tạo ra một trang web liệt kê các chương trình cây cam quýt làm chồi ghép.

Video trên YouTube phần dưới đây trình bày một cách chi tiết quá trình chuẩn bị trương mục và đặt chồi ghép với CCPP. (Đối với thiết bị di động, vui lòng bật phụ đề tiếng Việt.)

Khử trùng dụng cụ ghép

Để tăng  khả năng tối đa cho mối ghép được sống và cũng để ngăn chặn bệnh truyền từ cây này sang cây khác, một điều rất quan trọng là phải khử trùng dụng cụ ghép giữa các lần ghép. Để tìm hiểu thêm về khử trùng dụng cụ ghép, xin vui lòng xem liên kết sau: Khử trùng dụng cụ ghép.

 

 

 

Ghép cây bưởi Valentine

Cây ăn trái được ghép trong bài viết này là giống bưởi Valentine, một loại bưởi rất ngon ngọt được tạo ra bởi những người lai giống cam quýt tại Đại học California, Riverside bằng cách lai Bưởi ngọt Thái Lan với một giống lai giữa quít và cam đỏ.

Chồi thân ghép

Tôi ít quan tâm đến cây cam Cara Cara này sau khi nhận ra rằng tôi đã có một cây Cara Cara trong vườn nhà trồng bởi chủ trước. Thường tôi sẽ bỏ đi những chồi mọc ra từ thân ghép như thế này, nhưng vì tôi đã có cây cam này nên tôi quyết định ghép vào các chồi ̣đó để chuyển cây này thành một cây bưởi Valentine.

Ghép chồi giống với đường kính lớn hơn vào thân ghép có đường kính nhỏ hơn

Vì đường kính trên chồi của thân ghép nhỏ hơn đường kính của chồi bưởi Valentine nên tôi đã ghép cây bằng kỹ thuật chữ Z. Khi ghép cây ăn quả, tôi thường thích ghép chẻ hoặc ghép vỏ, nhưng khi đường kính của chồi ghép tôi nhận được từ CCPP lớn hơn cành tôi định ghép vào, ghép chữ Z là biện pháp hiệu quả nhất.

Cắt phần đầu của thân ghép

Bước đầu tiên là cắt phần đầu của chồi thân ghép với góc khoảng 45 độ.

Cắt một lát ở thân ghép

Bước tiếp theo là cắt một vết nhỏ ở đầu dài hơn của thân ghép với một góc rất nhỏ. Sau đó tôi cắt một lát mỏng lên vết cắt vừa rồi và vẫn để vết cắt này dính vào cây.

Cắt chồi giống

Tiếp theo tôi cắt đáy của chồi giống với góc 45 độ và cắt một vết nhỏ ở đầu dài hơn. Có đôi khi chồi giống có hình tam giác như thế này. Với một số kỹ thuật ghép cây thì điều này có thể gây khó khăn. Ở bước tiếp, với kỹ thuật ghép chữ Z tôi sẽ tận dụng hình tam giác bằng cách cắt một lát mỏng ở đầu góc của chồi giống.

Sau đó tôi cắt một lát mỏng lên vết cắt vừa rồi . Để giúp cho tầng gỗ tiếp xúc với thân ghép, một điều rất quan trọng là đường kính của lát mỏng đó nhỏ hơn đường kính của thân ghép.

Ghép chồi giống và thân ghép lại với nhau

Sau đó tôi ghép chồi giống vào thân ghép để tạo thành hình chữ Z.

Tiếp xúc tầng gỗ

Tầng gỗ là một lớp mô cây mỏng nằm giữa lớp vỏ và lớp gỗ. Mục tiêu của tất cả kỹ thuật ghép cây là kết dính tầng gỗ của chồi giống với tầng gỗ của thân ghép. Ghép cây ăn quả bằng cách ghép chữ Z tạo ra nhiều điểm tiếp xúc giữa các tầng gỗ của thân ghép và chồi giống. Cách này rất hiệu quả giúp cho ghép cây đuọc thành công và tạo ra mối ghép khỏe.

Bọc bằng Parafilm-M

Tôi bao mối ghép bằng một sản phẩm có tên là parafilm-M để niêm mối ghép lại cho kính và giữ nó cố định. Đối với ghép chẻ và ghép vỏ tôi sử dụng loại parafilm khác, nhưng tôi thấy parafilm-M dễ căng hơn. Tôi cảm thấy dễ đưa các lớp tầng gỗ vào vị trí hơn khi bọc bằng parafilm-M. Khuyết điểm của parafilm-M là tôi phải cắt trước để có độ dài  thích hợp. Để cho mối ghép được niêm thật kính, tôi kéo nhẹ lớp parafilm khi bao bọc và như thế sẽ giúp lớp parafilm dính vào nhau chặt hơn.

Cột mối ghép bằng dây cao su

Để đảm bảo các tầng gỗ tiếp xúc với nhau và để giúp mối ghép khỏe mạnh khi đang lành, tôi cột mối ghép bằng dây cao su.

Bọc một lớp Parafilm thứ hai

Sau đó tôi tỉa bớt chồi giống chỉ giữ lại ba đến bốn chồi và bọc mối ghép bằng một lớp parafilm-M thứ hai. Tôi bọc từ dưới lên, lớp này chồng lên lớp kia đi dần lên trên. Chồng các lớp lên nhau giúp mối ghép không bị khô và cũng giúp không thấm nước mưa. Tôi bọc hoàn toàn chồi ghép kể cả ở đầu bị cắt trừ những chồi ra mà thôi.

Ghép chồi giống dự phòng

Vì có hai chồi trên thân ghép, tôi ghép cả hai chồi giống để vẫn có thể thành công nếu một trong hai không sống được. Mối ghép tôi đã chỉ cho bạn ở trên là mối ghép thứ hai (dự phòng). Rất may là tôi đã ghép chồi giống dự phòng vì tôi đã sơ xuất ở mối ghép thứ nhất như dưới đây. Sơ xuất của tôi là cắt chồi giống có chiều rộng lớn hơn đường kính của thân ghép. Vì vậy, các lớp tầng gỗ không chạm vào phần đầu của chữ Z.

Sự phát triển của cây cam quýt chữ Z

Cây này đã được dời đến chỗ có bóng mát trong ba tuần để mối ghép lành lại. Sau đó cây được đem ra ánh nắng, và mối ghép thứ hai bắt đầu phát triển sau bốn tuần.

Tỉa cây giống ban đầu

Sau khi mối ghép thứ hai phát triển một chút tôi cắt bớt cây giống ban đầu.

Chọn mối ghép mạnh hơn

Hình dưới đây minh họa hậu quả của các tầng gỗ không dính nhau ở phần đầu của chữ Z trên mối ghép thứ nhất. Mối ghép thứ nhất phát triển chậm vì các tầng gỗ chỉ được kết dính ở phần dưới của chữ Z. Tôi tỉa mối ghép yếu này vì mối ghép kia phát triển tốt hơn nhiều.

Quá trình lành của mối ghép mạnh hơn

Mối ghép mạnh hơn lành tốt đẹp ở cả hai phần trên và phần dưới của chữ Z.

Chống cây

Sau đó tôi chống đỡ cho cây.

Cắt bỏ mầm trên thân ghép

Vào mùa xuân năm sau cây đã phát triển thêm và mọc thêm mầm lên thân ghép. Phải cắt bỏ các mầm này đi vì chúng sẽ lấn át giống đã được ghép vào.

Cây bưởi Valentine đã hoàn thiện

Đây là cây đã được hoàn thiện, sẵn sàng để trồng xuống vài tháng sau.

 

Cứu cây bằng cách chia sẻ

Xin vui lòng chia sẻ bài viết này với bất kỳ ai bạn biết là có thể quan tâm đến việc ghép cây cam quýt. Hiểu được sự quan trọng của việc sử dụng một nguồn chồi ghép hợp pháp không sâu bệnh khi ghép cây cam quýt sẽ giúp tránh khỏi việc  vô tình truyền những bệnh cam quýt nguy hiểm và sẽ cứu được nhiều cây.

 

 

Tài nguyên cho cư dân California

Vui lòng truy cập CaliforniaCitrusThreat.org/vietnamese để biết thêm thông tin về cách ngăn chận sự truyền bệnh nguy hiểm của họ cam quýt.

Luật pháp của tiểu bang California về vấn đề nhân giống cây có múi

Tại California, thu thập bất kỳ vật liệu nào để nhân giống cây có múi kể cả chồi cây và hạt giống từ các nguồn không đăng ký là bất hợp pháp. Bất kỳ cây có múi nào được trồng hoặc ghép ở California bắt buộc phải từ một trong hai nguồn cây hợp pháp dưới đây:

1. Chương trình làm sạch sâu bọ cho các vườn ươm cây có múi điều hành bởi California Department of Food and Agriculture ( viết tắt là CDFA, Văn phòng thực phẩm và nông nghiệp California)
2. Citrus Clonal Protection Program (viết tắt là CCPP, Chương trình nhân giống vô sinh cây cam quýt) nằm tại đại học Riverside tại California

Nguồn tài trợ

Bài viết này do Hội đồng nghiên cứu cây cam quýt của California tài trợ.