Cách ghép cây – Kỹ thuật ghép quả chanh

Kỹ thuật ghép quả chanh – Hướng dẫn từng bước này chỉ cách ghép cây bằng phương pháp ghép chữ T khá dễ dàng mà đem lại hiệu quả cao. Kỹ thuật ghép chữ T chỉ cần dùng duy nhất một chồi giống mà bạn yêu thích để ghép lên gốc ghép. Đây là một kỹ thuật rất phổ biến được dùng trong những vườn ươm cây và cũng để ghép nhiều loại cây ăn quả khác nhau.

Đây là một hướng dẫn rất cặn kẻ chỉ cách ghép quả chanh bằng kỹ thuật ghép chữ T.
Đây là một hướng dẫn rất cặn kẻ chỉ cách ghép quả chanh bằng kỹ thuật ghép chữ T.

Kỹ thuật ghép chữ T bắt buộc chỉ được thực hiện trong khoảng thời gian khi cây đang phát triển mạnh mẽ có nghĩa là lúc vỏ cây gỡ ra được dễ dàng. Với khí hậu California nơi tôi đang sinh sống thì kỹ thuật ghép chữ T được áp dụng vào mùa hè hay vào cuối xuân. Trong những khoảng thời gian trong năm mà vỏ cây không gở ra được dễ dàng thì bạn nên dùng phương pháp ghép chồi. Phương pháp ghép chữ T rất phổ biến để ghép cây mới. Có nhiều người dùng phương pháp chữ T để ghép giống mới vào một cây đã trưởng thành hoặc là tạo ra một cây đa giống. Nhưng trong những trường hợp này tôi lại thích dùng phương pháp ghép mắt nhỏ có gỗ, ghép chẻ bên, hay ghép chồi.


Cách ghép cây – kỹ thuật ghép quả chanh – YouTube Video

Bên cạnh bài hướng dẫn cặn kẽ này tôi cũng đã xuất bản một video YouTube (̣xin xem bên dưới) chỉ cách ghép quả chanh bằng kỹ thuật ghép chữ T.

Chồi giống cam quýt từ một nguồn cung cấp chồi giống sạch bệnh

Cây cam quít có khuynh hướng lan truyền những bệnh làm chết cây. Thường thì không có dấu hiệu nào rõ ràng cho thấy một cây đã bị nhiễm bệnh. Do đó nguồn cung cấp chồi giống hết sức quan trọng

Tại California nơi tôi đang sinh sống đã xuất hiện một loại bệnh giết chết cây cam quýt và cả côn trùng truyền nhiễm bệnh này cũng đã xuất hiện. Điều này hết sức khẩn trương cho đến nỗi ai ghép cây bằng chồi cắt ra từ vườn nhà là phạm pháp tại tiểu bang này.

Hiện nay dân chơi cây tại đây không còn trao đổi hom cây với bạn bè nữa với mục đích cứu giúp cây cam quýt của chúng ta khỏi những bệnh tử vong. Thay vào đó, họ đã đặt chồi giống với giá tượng trưng từ Chương trình nhân giống vô sinh cây cam quýt tức là chương trình CCPP, một chương trình xuất hiện để cung cấp chồi giống cây có múi sạch bệnh.

Chương trình CCPP sẽ gửi chồi giống đến bất cứ nơi nào trên thế giới miễn là luật địa phương cho phép. Nhiều vùng trồng cam quýt không cho phép xử dụng chồi giống từ chương trình này vì họ đã có một chương trình tương tự của chính họ. Tại đây là trang mạng của tôi liệt kê những chương trình khác: Chương trình cung cấp chồi giống cam quýt.

Video YouTube dưới đây trình bày chi tiết cách thiết lập một tài khoản và đặt chồi giống với chương trình CCPP.

Khử trùng dụng cụ ghép

Khử trùng dụng cụ ghép
Khử trùng dụng cụ ghép

Để nâng cao tối đa mức độ thành công của mối ghép và cũng như để tránh bệnh lan truyền từ cây này sang cây khác, một điều rất quan trọng là phải khử trùng dụng cụ ghép trong mỗi lần ghép. Nếu muốn biết thêm chi tiết về cách thức khử trùng dụng cụ ghép xin nhấn vào đây: Khử trùng dụng cụ ghép.

Ghép một cây chanh lai

Quả chanh trong bài viết này là một quả chanh lai.   Lần đầu tiên tôi biết được quả chanh này là vào năm 2014. Chương trình CCPP chỉ cho ra giống chanh mới này trong khoảng thời gian gần đây thôi. Nó không giống bất cứ loại chanh nào mà tôi đã nếm thử trước đây. Nó không chua như một trái chanh bình thường mà nó cũng không vô vị như một trái chanh ngọt. Nó có vị ngọt chua cân bằng như một quả cam nhưng lại có mùi vị của một quả chanh. Nó có thể được lột ra dễ dàng và ăn như ăn cam, và cũng có thể dùng để nặn nước uống. Quả chanh này tuyệt ngon và là một trong những trái cây mà gia đình tôi ưa thích nhất.

Quả chanh lai
Quả chanh lai

Gốc ghép ảnh hưởng đến đặc tính của trái cây

Gốc ghép Carrizo.
Gốc ghép Carrizo.

Sự hiểu biết đầu tiên của tôi về quả chanh lai này là một loại trái cây từ CCPP đã được ghép trên gốc ghép Citrus macrophylla ̣(Giống Chanh Lá To), một gốc ghép thường được sử dụng tại California để ghép cây chanh. Tôi để ý thấy rằng nhiều trái chanh lai được trồng từ gốc ghép này bị khô trong ruột nhưng trái nào có nhiều nước thì lại thơm ngon.

Vì gốc ghép thường ảnh hưởng đến đặc tính của trái cây, tôi suy đoán rằng gốc ghép “Chanh Lá To” không thích hợp cho loại chanh lai này. Tôi tìm kiếm nhưng không thể tìm thấy bất kỳ tài liệu tham khảo nào cho biết gốc ghép gì thích hợp với nó.   Thế là tôi quyết định sử dụng carrizo, một loại gốc ghép thường được sử dụng để ghép cây cam. Sau khi tôi nếm quả chanh được trồng trên gốc ghép carrizo và C-35 tôi khẳng định rằng cả hai gốc này đều tạo ra những quả chanh lai thượng hạng.

Chuẩn bị gốc ghép

Để chuẩn bị gốc ghép tôi ngắt bỏ lá và gai ở một khoảng cách chừng 20 đến 30 cm tính từ mặt đất. Một cây được ghép vào độ cao khoảng này có khuynh hướng ít nhiễm bệnh hơn là một cây được ghép thấp hơn.

Ngắt bỏ lá và gai
Ngắt bỏ lá và gai

Cắt chữ T

Tôi cắt một chữ T ngược lên gốc ghép. Cắt một chữ T bình thường thì cũng tốt thôi, nhưng chữ T ngược sẽ giúp thoát nước nhanh chóng. Tại California nơi tôi sinh sống có khí hậu địa trung hải thì chữ T ngược không quan trọng nhưng chữ T ngược có khả năng đem lại kết quả cao hơn ở những vùng có nhiều mưa.

Sau khi ấn dao vào vỏ cây thì tôi ngừng lại khi dao chạm gỗ.   Bạn chỉ cần cắt vỏ chứ không cần cắt gỗ cho nên không cần phải dùng nhiều sức mạnh để cắt.

Cắt chữ T lên gốc ghép
Cắt chữ T lên gốc ghép

Tách vỏ cây ra

Kế đến tôi dùng phần dao gỡ vỏ trên con dao ghép để tách vỏ ra, chuẩn bị ghép mầm chồi vào đó. Nếu như vỏ cây không tách ra dễ dàng thì có lẽ là thời điểm này không thích hợp để ghép chữ T. Xử dụng phương pháp ghép chồi có thể tốt hơn.

Tách vỏ cây ra.
Tách vỏ cây ra.

Lấy chồi

Lát cắt đầu tiên tôi thực hiện gần như song song với cái chổi mà tôi định lấy. Kế đến tôi rút dao ra cắt một lát thứ hai để lấy chồi.

Lấy chồi.
Lấy chồi.

Không cần phải gỡ bỏ phần gỗ bên dưới chồi.

Bên dưới chồi có dính chút gỗ.
Bên dưới chồi có dính chút gỗ.

Nắm chồi như thế nào

Một điều rất quan trọng là không được đụng vào bề mặt mới cắt của chồi. Thông thường thì bạn có thể giữ chồi bằng cách nắm cuốn lá. Bởi vì cuốn lá đã rụng mất nên tôi dùng dao để nhặt chồi lên.

Dùng dao nhặt chồi lên
Dùng dao nhặt chồi lên

Nhét chồi vào dưới, ngay giữa vết cắt

Kế đến tôi nhét mầm chồi vào dưới và ngay giữa vết cắt, rồi đẩy nhẹ nó vào cho thẳng thớm. Tôi cắt bỏ phần chồi dư ra phía dưới.

Nhét mầm chồi vào dưới, ngay giữa vết cắt
Nhét mầm chồi vào dưới, ngay giữa vết cắt

Định hướng cho chồi

Một điều rất quan trọng là chồi phải được đặt đúng hướng. Chồi phải nằm bên trên vết sẹo của cuốn lá.

Vị trí đúng của chồi ghép là chồi (1) phải nằm bên trên vết sẹo của cuốn lá (3) đã rụng, gai (2) thì ở giữa.
Vị trí đúng của chồi ghép là chồi (1) phải nằm bên trên vết sẹo của cuốn lá (3) đã rụng, gai (2) thì ở giữa.

Quấn chồi cây

Kế đến tôi quấn chồi bằng băng vinyl, bắt đầu từ dưới đi lên. Băng vinyl là một vật liệu rất tốt để ghép chữ T bởi vì nó có thể căng giản nhưng không đứt. Tôi đã nhiều lần thực hiện thất bại phương pháp ghép chữ T vì dùng băng parafilm (băng keo trong)̣ thay thế cho băng vinyl khi tôi không có sẵn băng vinyl trong tay. Các mảnh vỏ cây đã được gỡ ra dâng lên cao một ít và chọc thủng băng parafilm khiến cho mối ghép thất bại. Vì chi phí của một cuộn băng vinyl thấp hơn chi phí của một chồi giống, tôi đã tiết kiệm tiền bạc và thời gian nếu tôi đã mua sẵn băng vinyl.

Bạn có thể mua vật liệu và dụng cụ ghép trong hình như băng vinyl, cưa và dao ghép tại đây : VatLieuDungCuGhepCay.

Quấn mối ghép bằng băng vinyl.
Quấn mối ghép bằng băng vinyl.

Ghép thêm chồi dự phòng

Để tăng mức độ thành công tôi thích ghép thêm một chồi dự phòng. Dân ghép cây nhà nghề có mức độ thành công rất cao thường thì không bỏ thời giờ để làm việc này . Họ chỉ thực hiện một mối ghép mới, nếu như mối ghép cũ thất bại.   Tuy nhiên, đối với dân chơi cây tài tử thì ghép thêm một chồi dự phòng tiết kiệm được thời gian nếu một mối ghép thất bại.

Thực hiện một mối ghép thứ hai để dự phòng
Thực hiện một mối ghép thứ hai để dự phòng

Để cho mối ghép phục hồi

Sau khi ghép xong tôi dời cây vào bóng mát trong 3 tuần để nó phục hồi. Sau thời gian hồi phục tôi tháo băng ghép ra và nhận thấy rằng cả 2 chồi ghép vẫn còn xanh tươi và đó là một biểu hiện của sự thành công.

Cả hai chồi vẫn còn xanh tươi.
Cả hai chồi vẫn còn xanh tươi.

Trồng cây xuống đất

Sau khi mối ghép lớn hơn thêm ít nữa thì thường thường tôi trồng cây vô một chậu lớn . Thế nhưng gia đình tôi yêu thích cây chanh lai này quá nên cho tôi phải trồng xuống đất rồi mới buộc nó tăng trưởng. Cây cam quýt thích trồng trong đất hơn là trong chậu cho nên do cây chanh này đuọc trồng trong đất nó sẽ lớn nhanh chóng.

Tôi để cho cây tịnh dưỡng vài hôm trước khi tôi bắt đầu thực hiện bước kế tiếp.

Trồng cây xuống đất
Trồng cây xuống đất

Buộc chồi phát triển

Khi ghép cây cần phải hiểu một hiện tượng trong thiên nhiên rất quan trọng được gọi là Thống Trị Đỉnh. Sự Thống Trị Đỉnh Cao điều khiển sự phát triển của tất cả chồi trên cây bao gồm những chồi mới ghép. Hiện tượng này cho thấy kích thích tố tự nhiên của những chồi cây nằm trên ngọn kềm hãm chồi nằm bên dưới, bao gồm chồi mới ghép, phát triển. Mỗi khi ghép cây, hiện tượng này phải được khắc phục thì như thế chồi ghép mới tăng trưởng được.

Để khắc phục hiện tượng này tôi cưa gốc ghép nửa chừng và gập nó xuống với mục đích khiến cho chồi nằm trên ngọn phải nằm trở vào vị trí thấp hơn chồi mới ghép.

Buộc chồi ghép tăng trưởng
Buộc chồi ghép tăng trưởng

Mầm cây tăng trưởng

Những hình ảnh này cho thấy các chồi cây tăng trưởng khoảng ba tuần.   Chồi cây bên dưới tăng trưởng trước chồi cây bên trên.

Chồi mới ghép đang tăng trưởng.
Chồi mới ghép đang tăng trưởng.

Cắt đi phần ngọn của gốc ghép và chống đỡ cho cây

Sau khi cây lớn hơn một ít nữa thì tôi cắt bỏ ̣đi phần trên của gốc ghép bên trên mối ghép và chống đỡ cho cây.

Cắt bỏ ̣đi phần trên của gốc ghép bên trên mối ghép và chống đỡ cho cây.
Cắt bỏ ̣đi phần trên của gốc ghép bên trên mối ghép và chống đỡ cho cây.

Cắt bỏ các mầm chồi mọc lên từ gốc ghép

Mỗi khi một cây được ghép bằng phương pháp chữ T, khắc phục hiện tượng thống trị đỉnh thường thúc đẩy các mầm chồi mọc lên ngay bên dưới gốc ghép hoặc bên cạnh những chồi mới được ghép. Mùa xuân năm sau các chồi này đã gần như lấn át cành chanh lai của tôi .   Để cho các nhánh ghép phát triển được, rất quan trọng là các mầm chồi này cần phải được ngắt bỏ hoàn toàn. Khi tôi ngắc bỏ những mầm chồi vô ích lợi này tôi cũng ngắc ngọn cành chanh lai của tôi để một lần nữa khắc phục hiện tượng thống trị đỉnh với mục đích khiến cho cành chanh lai phải trỗ nhiều nhánh mới.

Ngắc bỏ chồi vô ích lợi.
Ngắc bỏ chồi vô ích lợi.

Cây chanh lai lớn hơn ít nữa

Bức ảnh của cây chanh lai đã ra thêm nhiều nhánh mới.

Cây chanh lai lớn hơn ít nữa.
Cây chanh lai lớn hơn ít nữa.

Cứu giúp cây bằng cách chia sẻ

Xin vui lòng chia sẻ bài viết này với bất kỳ những ai bạn nghĩ là sẽ ghép chanh hay bất kỳ một loại cam quýt nào. Sự hiểu biết về tầm quan trọng của việc sử dụng chồi sạch không bệnh khi ghép cam quýt sẽ ngăn ngừa bạn vô tình lan truyền các bệnh tử vong cho cây cam quýt và sẽ giúp chúng sống sót.

Nguồn tài trợ cho cư dân California

Nếu muốn biết thêm chi tiết làm thế nào ngăn ngừa lan truyền các bệnh tử vong lên cây cam quýt xin viếng trang CaliforniaCitrusThreat.org/vietnamese.

Luật pháp của tiểu bang California về vấn đề nhân giống cây có múi

Tại California, thu thập bất kỳ vật liệu nào để nhân giống cây có múi kể cả chồi cây và hạt giống từ các nguồn không đăng ký là bất hợp pháp. Bất kỳ cây có múi nào được trồng hoặc ghép ở California bắt buộc phải từ một trong hai nguồn cây hợp pháp dưới đây:

  1. Chương trình làm sạch sâu bọ cho các vườn ươm cây có múi điều hành bởi California Department of Food and Agriculture ( viết tắt là CDFA, Văn phòng thực phẩm và nông nghiệp California)
  2. Citrus Clonal Protection Program (viết tắt là CCPP, Chương trình nhân giống vô sinh cây cam quýt) nằm tại đại học Riverside tại California

Quỹ tài trợ

Bài viết này được tài trợ bởi Hội đồng nghiên cứu cây có múi California.

Similar Posts

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *